God heeft het recht ons te overrulen want Hij is God. God doet dit echter niet want Hij is God.

Een van de grootste mysteries van het geloof is dat wij Gods strategie niet volgen…
Als jij God had moeten adviseren over zijn strategie om de wereld te redden, was het waarschijnlijk anders gegaan. Je zou het ongetwijfeld minder soft hebben aangepakt. Het doorbreken van de duisternis is geen sinecure: het gaat per slot om een zaak van leven en dood. We zouden alles uit de kast halen, geen middel schuwen, alle risico’s uitsluiten. Wij zouden gaan voor een invasie met maximale impact. God lijkt daarin volstrekt onorthodox. We hebben daar dan ook meer moeite mee dan we willen toegeven.

Voor ons is de logica van de incarnatie ver te zoeken
Wat bij de incarnatie zo opvalt, is dat het zo onopvallend gaat allemaal. Behalve bij die engelen en die paar herders is er niets wat de aandacht trekt. Integendeel. De langverwachte invasie maakte duidelijk dat God uiterst terughoudend was in het tonen van zijn macht. Integendeel, Hij komt als het ware incognito zodat maar weinigen hem herkennen. Het moment suprême, waar generaties lang naar was uitgekeken, ging aan de meesten voorbij. God wilde kennelijk op geen enkele manier de mensheid overrulen. Terwijl Hij daar natuurlijk wel alle recht toe had. Dat staat dus haaks op onze aanpak.

Manipuleren, intimideren en domineren zit ons in de genen, meer dan we beseffen
De duisternis wordt gekenmerkt door het gebrek aan respect voor de ander. Waar liefde ontbreekt zie je grensoverschrijdend gedrag. We zorgen dat we aan onze trekken komen, we laten niet over ons lopen, we zetten de ander naar onze hand. Dan doen we in het klein en dat doen we in het groot: het machtsmisbruik op micro en op macro niveau is net zo dodelijk. En God is er niet van gediend en bedient zich er niet van.

Maria had dat door, maar hoe God het dan wel zou aanpakken wist ze waarschijnlijk niet
In de profetische en poëtische woorden die zij uitspreekt in Lucas (1:47-56) onderkent ze dat zij een unieke rol heeft te spelen in Gods strategie, dat zij uitverkoren is de moeder van de verlosser te zijn. Ze beschrijft daarna hoe God de rollen omdraait. In mijn eigen woorden: de arrogante mensen gaan de mist in, de machthebbers vallen naar beneden en de rijken houden niets over. Terwijl daar tegenover de eenvoudige en arme mensen krijgen wat ze nodig hebben. Want God is barmhartig. Maar ik vermoed dat Maria geen idee had van de manier waarop God dit zou gaan.

De rollen worden omgedraaid omdat blijkt dat je zonder genade buiten de boot valt
Het willen ontvangen van de genade van God blijkt het springende punt. Dat is moeilijk voor de mensen die vol zijn van zichzelf. Dat is ook teveel gevraagd voor de mensen die alle touwtjes in handen willen houden. En ieder die alles al heeft, bedankt ook voor de eer. De drie groepen die Maria noemt zitten eigenlijk alle drie verstrikt in de duisternis. Gods uitnodiging is dat zij het licht verwelkomen zodat zij aan de greep van de duisternis ontkomen. Maar wat als ze de boot afhouden?

De eerste confrontatie van Jezus met de duisternis spreekt boekdelen
In Lucas 4 wordt de verzoeking in de woestijn beschreven. Jezus staat dan aan het begin van zijn bediening. De suggestie om stenen in brood te veranderen gaat om de verleiding van manipulatie: het zorgen dat je aan je trekken komt zonder God daarin te betrekken. De suggestie om van de tempel te springen zou je kunnen zien als intimidatie: en plein public een stunt neerzetten waar ieder van versteld staat. Het overnemen van de heerschappij over de wereld buiten God om leidt tot regelrechte dominantie. Dit zijn dezelfde drie dingen die Maria noemt. Alle drie verleidingen draaien om een vorm van toverij: machtsmisbruik.

De strategie van God lijkt indirect maar is de enige manier die ons spaart
Inderdaad, God had de duistere machten frontaal kunnen aanvallen. Maar omdat wij zo verstrikt zitten in alle drie deze vormen van toverij, zouden wij het niet overleefd hebben. De boze had ons meegesleurd zijn ondergang tegemoet. Wat wij nodig hebben is dat we ons realiseren dat het Koninkrijk andersom werkt, dat Jezus de macht van satan doorbreekt door precies het tegenovergestelde te doen van wat hij suggereert. Dat is ook voor ons de enige Weg.

Tekst: Johan Vink